Cyfrowa Europa dobrobytu. Stanowisko Instratu nt. cyfrowej strategii UE

Udostępnij artykuł!

W odpowiedzi na konsultacje publiczne ogłoszone przez Ministerstwo Cyfryzacji nt. Komunikatu Komisji Europejskiej “Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy”, przedstawiliśmy nasze stanowisko.

Polityka cyfrowa Unii Europejskiej jest dziś drugim, obok Zielonego Ładu, najważniejszym obszarem rozwoju naszego kontynentu. Technologie ICT stały się technologiami ogólnego zastosowania, wpływając na wszystkie inne sektory i fundamentalnie zmieniając nasze społeczeństwa. Jednocześnie tak dynamiczne tempo rozwoju gospodarki cyfrowej spowodowało nawarstwienie problemów – braku elastyczności i stosownego egzekwowania prawa, niezamierzonych negatywnych konsekwencji społecznych, wzrostu nierówności, a także monopolizacji rynków i prywatyzacji cyfrowej przestrzeni publicznej.


Wytyczając cyfrową przyszłość Europy musimy wyciągnąć lekcję z tych problemów i zaproponować zasady oraz środki, które pozwolą na korzystny społecznie rozwój nowych technologii na kontynencie.


Komunikat Komisji Europejskiej: „Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy” oraz towarzyszące mu dokumenty: “Biała Księga w sprawie sztucznej inteligencji” oraz „Europejska strategia danych” są dobrym punktem wyjścia, lecz niezwykle potrzebne jest wskazanie ich najsilniejszych i najsłabszych stron.


Opublikowane przez nas stanowisko wyraża ambicję Instratu, by tworzyć polityki publiczne na dokładnej, pragmatycznej analizie konkretnych propozycji. Dlatego ten dokument ma tak szczegółowy wymiar. Na poziomie strategicznym natomiast proponujemy rządowi Polski przyjęcie poniższych czterech głównych kierunków:


1. Nadrzędnym celem musi być dostrzeżenie znaczenia sfery publicznej, uzupełniającej dyskusję skupioną dziś jedynie na prywatności i reaktywnym karaniu platform za wykroczenia. Logika interesu publicznego może posłużyć tworzeniu innowacji, takich jak AI, nastawionych na dostarczanie usług publicznych (np. ochrony zdrowia), społecznej kontroli nad największymi platformami, oraz tworzenia przyjaznego i sprawiedliwego środowiska dla konsumentów i obywateli.

2. Platformy cyfrowe muszą zostać potraktowane jako element istniejącego prawa. Ich status należy uregulować tak, aby uznać ich obowiązki wynikające z prawa pracy czy regulacji sektorowych w branży transportowej, mieszkalnictwie czy pośrednictwie pracy. Konieczne jest dostrzeżenie roli platform jako cyfrowej użyteczności publicznej (public utilities). Konieczne jest wobec tego wzmocnienie instytucji nadzoru, jak organy ochrony konkurencji i konsumentów, by strzegły prawa unijnego i polskiego.

3. Zarządzanie danymi powinno odbywać się w domenie publicznej lub służyć wprost celom społecznym. Ekstrakcja danych i wartości ekonomicznej osłabia konkurencyjność gospodarek europejskich, szczególnie krajów mniej innowacyjnych jak Polska, i faworyzuje interes komercyjny ponad publicznym i społecznym.

4. Problemy podatkowe muszą zostać rozstrzygnięte niezwłocznie. Polska powinna toczyć własne prace nad uszczelnieniem podatków i nałożeniem podatku cyfrowego, jednocześnie wspierając UE i OECD w dotarciu do przepisów najbardziej rygorystycznych wobec największych światowych firm technologicznych.


Zapoznaj się z pełną treścią stanowiska Instratu.

Skip to content