Polska transformacja energetyczna nie powiedzie się bez silnych polityk publicznych opartych na długoterminowym planowaniu. System opłat za emisje CO₂ tworzy rynkowe bodźce do odchodzenia od paliw kopalnych – potrzebne są jednak także inne instrumenty, takie jak systemy wsparcia dla inwestycji w zielone technologie czy programy rozwoju publicznej infrastruktury. Planowanie transformacji to wielowymiarowe zadanie wymagające pogłębionego zrozumienia jej uwarunkowań technicznych i ekonomicznych.

Instrat od 2020 r. dostarcza scenariusze polskiej transformacji energetycznej oparte na autorskim modelowaniu energetycznym. Scenariusze dostarczają polskiej debacie publicznej wizję ambitnej dekarbonizacji wpisującej się w unijną politykę klimatyczną. Ilościowe analizy scenariuszowe, które wykonujemy przy użyciu modelu PyPSA-PL, pozwalają identyfikować priorytety i wyzwania związane z taką transformacją. 

PyPSA-PL to model optymalizacyjny polskiego systemu energetycznego. Model PyPSA-PL – nasza autorska adaptacja narzędzia PyPSA – w zintegrowany sposób symuluje działanie sektorów elektroenergetyki, ciepłownictwa, lekkiej mobilności drogowej oraz wodorowego. Wskazuje on także na optymalne decyzje inwestycyjne przy szerokim zakresie założeń na temat kosztów paliw i infrastruktury, opłat za emisje CO₂, a także szeregu ograniczeń, np. maksymalnego tempa i potencjału rozwoju technologii. 

PyPSA-PL optymalizuje działanie systemu energetycznego przez 8760 godzin reprezentatywnego roku. Godzinowa rozdzielczość czasowa pozwala na właściwą ocenę wyzwań bilansowania się systemu energetycznego opartego na OZE. Całoroczny zakres modelowania zapewnia natomiast dostateczną statystykę dostępności energii słonecznej i wiatrowej oraz zapotrzebowania na energię elektryczną i ciepło. Tak wysoka rozdzielczość i zakres czasowy optymalizacji wyróżnia nasze narzędzie na tle innych modeli polskiego systemu energetycznego.

PyPSA-PL wpisuje się w światowy trend otwartego modelowania energetycznego. W polskim kontekście PyPSA-PL jest jedynym publicznie dostępnym modelem optymalizacyjnym krajowego systemu energetycznego. Udostępniamy go na otwartej licencji wraz z zestawem danych wsadowych w serwisie GitHub, a dane wynikowe są dostępne na platformie Zenodo. Stworzyliśmy również uproszczoną wersja modelu – PyPSA-PL-mini – którą można bezpłatnie uruchomić na internetowej platformie obliczeniowej.

W ramach projektu ukazały się następujące publikacje: 

• Kubiczek, P., Smoleń, M., Żelisko, W. (2023). Polska prawie bezemisyjna. Cztery scenariusze transformacji energetycznej do 2040 r. Instrat Policy Paper 06/2023.
• Kubiczek, P. (2023). Praca w podstawie. Modelowanie kosztów niskiej elastyczności polskiego systemu elektroenergetycznego. Instrat Policy Paper 04/2023.
• Kubiczek, P., Smoleń, M. (2023). Polski nie stać na średnie ambicje. Miliardy złotych oszczędności dzięki szybkiemu rozwojowi OZE do 2030 r. Instrat Policy Paper 03/2023.
• Czyżak, P., Wrona, A., Borkowski, M. (2021). Brakujący element układanki. Rozważania o bezpieczeństwie energetycznym. Instrat Policy Paper 09/2021.
• Czyżak, P., Sikorski, M., Wrona, A. (2021). Co po węglu? Potencjał OZE w Polsce. Instrat Policy Paper 06/2021.
• Czyżak, P., Wrona, A. (2021). Droga do celu. Odejście od węgla w polskiej elektroenergetyce. Instrat Policy Paper 01/2021.